Vụ Đông năm 2024-2025 dự báo các hiện tượng thời tiết cực đoan gây thất thiệt sản xuất có thể xảy ra bất kỳ như hạn hán, lũ lụt, rét đậm, rét hại, ảnh hưởng đến tâm lý của nông dân trong sản xuất vụ Đông,... Mặt khác, do ảnh hưởng của mưa bão thường xảy ra vào đầu vụ, nhiều diện tích cây trồng có thể bị ngập, thiệt hại, nông dân gặp nhiều khó khăn về vốn để mua giống, Tồn dư sâu bệnh do áp lực về thời vụ, thời gian xử lý đất không thực hiện được, nguồn sâu bệnh có thể tích lũy từ vụ trước chuyển sang gây hại Ngô và các loại cây trồng khác ở thời kỳ cây con.

II. Mục tiêu sản xuất vụ Đông năm 2024 - 2025

- Tổng diện tích gieo trồng: 82 ha

Trong đó cây ngô 40ha, cây khoai lang 2ha, cây rau đậu và các loại cây trồng khác: 40 ha

Để sản xuất vụ Đông năm 2024-2025 đạt được mục tiêu, diện tích, năng suất và sản lượng cũng như hiệu quả kinh tế trước hết cần tập trung một số giải pháp sau.

1. Tập trung thu hoạch nhanh gọn cây trồng vụ Thu Mùa

Trước mắt, tập trung chỉ đạo phòng trừ sâu bệnh, phòng chống thiên tai bảo vệ sản xuất vụ Thu  Mùa. Tổ chức thu hoạch nhanh, gọn diện tích lúa và cây trồng vụ Thu Mùa khi đến thời điểm chín để bảo đảm năng suất và sản lượng đồng thời tạo quỹ đất để tiến hành gieo trồng cây màu vụ Đông trong khung thời vụ sớm nhất.

Trên những diện tích có kế hoạch sản xuất vụ Đông, cần chủ động tiêu nước trước khi thu hoạch cây trồng vụ Thu Mùa để tạo điều kiện giải phóng đất. Thu hoạch cây trồng vụ Thu Mùa đến đâu, tiến hành vệ sinh đồng ruộng (dọn cỏ dại, cắt rơm rạ, nhổ bỏ gốc cây) và giải phóng đất ngay đến đó. Áp dụng nhiều hình thức làm đất khác nhau đối với mỗi loại cây trồng như làm đất ướt đặt bầu ngô, làm đất tối thiểu gieo ngô; làm đất thành luống trồng rau màu các loại.

2. Bố trí giống cây trồng và lịch thời vụ.

Bố trí cơ cấu giống và gieo trồng đúng lịch đúng thời vụ có ý nghĩa quyết định để thắng lợi sản xuất vụ Đông.

Phương án sản xuất vụ Đông năm 2024-2025 tập trung vào một số nội dung chính như sau: Đảm bảo kế hoạch về diện tích, tăng tối đa diện tích các cây trồng chính như ngô, cây thức ăn chăn nuôi, rau vụ sớm; Mở rộng diện tích sản xuất các loại rau quả có giá trị kinh tế cao và có thể bảo quản lâu dài, có khả năng thuận lợi trong quá trình vận chuyển không cần phải sơ chế, đóng gói cầu kỳ như bí xanh, khoai lang, hành tỏi, su hào, khoai tây.

Đối với nhóm cây ưa ấm, gieo trồng vụ Đông sớm, thời vụ gieo trồng kết thúc trước 10/10/2024; đối với nhóm cây ưa lạnh gieo trồng sau 10/10/2024. Cần tính toán và khuyến cáo quy mô sản xuất từng loại cây trồng, bố trí rải vụ phù hợp để đảm bảo nguồn cung, hạn chế tình trạng dư thừa trong thời gian chính vụ. Cụ thể thời vụ, bộ giống một số cây trồng chủ lực như sau:

* Cây ngô:

Trên các chân đất chuyên màu (đất đồi thấp, đất lúa chuyển sang làm màu); gieo trước 20/9/2024; sử dụng các giống ngô lai đơn chịu mật độ cao như DK6919S, DK9955S, NK4300, NK7328, NK 4300Bt/GT, CP 111, CP 511, CP 512, SSC 586…; các loại ngô nếp như TBM 18, HN68, HN88, HN92, MX6, MX10..., ngô đường, ngô rau;

Trên đất 2 lúa mở rộng diện tích vụ Đông: gieo trồng trước ngày 10/10/2024: sử dụng các giống ngắn ngày như DK6919, NK4300 NK4300Bt/GT, NK7328,  CP 511, CP 111, ngô nếp. Riêng đối với ngô làm thức ăn xanh cho gia súc cần bố trí các giống ngô cho sinh khối lớn như: PSC747, VS36, NK7328, NK66Bt/GT, NK4300Bt/GT, DK6919S, DK6919, DK9919C, CP512, CP511, SSC586,... để đạt năng suất cao, thời vụ gieo có thể đến 15/10/2024;

Khuyến khích sử dụng các giống ngô biến đổi gen có năng suất cao và khả năng chống chịu sâu bệnh, đặc biệt là kháng sâu keo mùa thu như: NK4300 Bt/GT, NK66Bt/GT, DK6919S, DK 6818S, DK9955S, CP 501S ….

Biện pháp kỹ thuật: Gieo trồng ngô kịp thời vụ, kết thúc gieo trồng trước 15/10, đảm bảo mật độ; những vùng chủ động tưới, tiêu cần áp dụng kỹ thuật làm đất tối thiểu, kỹ thuật gieo thẳng hạt hoặc đặt bầu xuống gốc rạ; tăng mật độ ngô đạt 6-7 vạn cây/ha đối với đất màu và trên 5-6 vạn cây/ha đối với đất 2 lúa; bón phân sớm, đủ lượng và cân đối, phòng trừ sâu bệnh kịp thời, nhất là sâu keo mùa thu suốt giai đoạn phát triển, bệnh nghẹt rễ, huyết dụ ở giai đoạn đầu, phòng trừ chuột, sâu xám gây hại giai đoạn cây con gây khuyết mật độ.

* Cây khoai lang: Trồng càng sớm càng tốt, thời vụ trồng kết thúc trước 15/10/2024; sử dụng các giống KL5, KL 209, Hoàng Long, 143, VX-37, KB1, BV1, VC68-2, và các giống khoai lang Nhật, Trung Quốc chất lượng cao,..

* Rau, đậu: Ưu tiên phát triển sản xuất các loại rau cao cấp, sản xuất theo quy trình an toàn để tăng hiệu quả kinh tế và giá trị sản phẩm. Áp dụng các tiến bộ kỹ thuật như  ứng dụng công nghệ cao sản xuất rau trong nhà màng, nhà lưới; tăng cường sử dụng phân hữu cơ sinh học; tưới nước tiết kiệm, sử dụng màng phủ nông nghiệp trong trồng rau, dưa,...

3. Các giải pháp kỹ thuật.

* Đối với cây Ngô:

- Tăng cường xử lý đất bằng bón vôi trước khi gieo trồng, sử dụng các loại phân hữu cơ đã được ủ hoai mục để bón lót, bón phân vô cơ cân đối để cây trồng sinh trưởng phát triển khỏe, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh cho năng suất cao.

Không nên bón phân hữu cơ chưa hoai mục, nhằm hạn chế thấp nhất sự phát sinh  gây hại của sâu bệnh cho cây trồng vụ Đông, nhất là châu chấu, Sâu đục nõn, sâu cuốn lá làm ảnh hưởng tới năng suất cây trồng.

- Thực hiện quy trình làm ngô bầu, ngô bánh, mạ ngô để tiết kiệm giống và tranh thủ được thời vụ từ 5-7 ngày đảm bảo diện tích Ngô Đông.

- Áp dụng các biện pháp làm đất tối thiểu và thực hiện phương châm “sáng lúa, chiều ngô” để tranh thủ thời vụ.

- Áp dụng kỹ thuật trồng Ngô với mật độ cao và bón phân đúng quy trình kỹ thuật.

* Đối với cây rau, đậu các loại:

Trên cơ sở tính chất của đất đai, nhu cầu thị trường, tập quán, và kinh nghiệm canh tác để gieo trồng các loại rau cho phù hợp, chú trọng phát triển các loại rau, đậu cao cấp, có đầu ra ổn định, mang lại giá trị kinh tế trên đơn vị diện tích.

- Tăng cường công tác hướng dẫn sử dụng các loại phân bón hữu cơ, phân vi sinh, phân bón lá sinh học với rau màu ngắn ngày.

+ Các thôn chủ động làm tốt công tác nạo vét kênh mương, khơi thông các trục tiêu, cống tiêu đề phòng mưa bão có thể xảy ra.

+ Do thời gian vụ Đông ngắn và càng về sau, yếu tố nhiệt độ, ánh sáng giảm dần nên cần tập trung chăm sóc sớm cho các loại cây trồng, giúp cây trồng sinh trưởng phát triển mạnh. Đây là yếu tố quyết định đến năng suất và thắng lợi vụ Đông.

4. Phòng trừ một số đối tượng sâu bệnh hại trên cây màu vụ Đông

Thực hiện tốt công tác điều tra, dự tính dự báo để phát hiện sớm các đối tượng sâu bệnh và chủ động trong công tác phòng trừ. Hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng; Trong vụ Đông cần lưu ý một số đối tượng sâu bệnh sau:

Trên cây ngô: Sâu keo mùa Thu, bệnh huyết dụ, sâu đục thân, đục bắp, rệp cờ, bệnh khô vằn.

Trên cây khoai lang: Sâu cuốn lá, sâu đục dây, sùng đục củ, bệnh héo vàng, bệnh héo rũ.

Trên rau họ hoa thập tự: Sâu tơ, sâu khoang, sâu xanh, rệp, bọ nhảy sọc cong, bệnh sương mai, bệnh thán thư.

Một số cây màu khác: Bệnh lở cổ rễ, bệnh thán thư, sâu đục quả, rệp muội.

Ngoài ra trên tất cả các loại cây trồng vụ Đông cần phải phòng trừ chuột gây hại.

Tăng cường phổ biến, hướng dẫn nông dân thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật sản xuất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”; “3 giảm, 3 tăng” và quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), sử dụng phân bón theo nguyên tắc 5 đúng 1 cấn đối; Lựa chọn và sử dụng các loại phân bón chuyên dùng, phân hữu cơ, sinh học vừa tiết kiệm phân bón, giảm chi phí sản xuất, hạn chế rủi ro ...; bố trí cơ cấu giống cây trồng, thời vụ hợp lý, quy trình kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đảm bảo an toàn thực phẩm.

Trước tình trạng căng thẳng về thời vụ và tình trạng thiếu lao động, đòi hỏi tổ chức sản xuất vụ Đông phải có sự tập trung cao độ, triển khai quyết liệt và sự hỗ trợ của các nguồn lực từ doanh nghiệp, các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp. BCĐ sản xuất thị trấn chỉ đạo, tổ chức cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh VTNN trên địa bàn chủ động phối hợp với hợp tác xã DVNN Xuân Thắng xây dựng kế hoạch cung ứng giống, vật tư đầu vào, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, hỗ trợ thiết bị máy móc.

Đề nghị các đồng chí trong ban chỉ đạo được phụ trách các thôn, khu phố, các đồng chí Đảng ủy viên phụ trách vòng 2 ở các, khu phố và các ông bí thư, trưởng các khu phố tăng cường chỉ đạo kiểm tra đôn đốc nhân dân hoàn thành mục tiêu kế hoạch sản xuất vụ Đông.

Đề nghị MTTQ, các ngành đoàn thể, các tổ chức xã hội từ thị trấn đến khu phố tập trung chỉ đạo nông dân thực hiện tốt kế hoạch của BCĐ sản xuất, tuyên truyền vận động chủ trương chính sách của nhà nước, nhất là chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật đến với nông dân để sản xuất vụ Đông 2024-2025 đạt hiệu quả cao.

Đài truyền thanh thị trấn tăng thời lượng phát sóng, các thông tin về chủ trương, giải pháp, các quy trình kỹ thuật thâm canh mới và phòng trừ sâu bệnh, cũng như những khó khăn trong sản xuất để cán bộ và nhân dân tổ chức thực hiện.

Sản xuất vụ Đông năm nay gặp không ít khó khăn nhưng với tinh thần chủ động tích cực phấn đấu, phát huy cao độ nội lực của địa phương. Đảng bộ và nhân dân thị trấn Sao Vàng quyết tâm giành thắng lợi toàn diện trong sản xuất Đông 2024-2025./.